Hipokinezja uznawana jest za chorobę cywilizacyjną. Siedzący tryb życia prowadzi do osłabienia mięśni, niestabilności torebek stawowych i kręgów, a szczególnie przestrzeni między nimi. Jedynie ruch może wzmocnić mięśnie, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego – opowiada Roland Brehmer, ortopeda z firmy Janpol. Efektem rozwijającej się hipokinezji są trudności w poruszaniu się i coraz mniejsza chęć do wysiłku fizycznego. Brak ruchu negatywnie wpływa również na układ nerwowy, pracę mięśnia sercowego i innych organów.
Kręgosłup na fitnessie
Lepiej zapobiegać niż leczyć. I dlatego warto przekonać się do ćwiczeń, które można wykonywać samodzielnie w domu bez użycia dodatkowego sprzętu.
– Jednym z ćwiczeń stabilizacyjnych jest napięcie wszystkich mięśni bez wykonywania jakichkolwiek ruchów. Polega ono na tym, że leżąc na brzuchu należy oprzeć się na przedramionach lub dłoniach i wykonać ruch jak do pompki. Z tą różnicą, że podnosić powinna się wyłącznie klatka piersiowa, a dolna część brzucha powinna mieć stały kontakt z materacem – radzi Roland Brehmer.
Istnieją również ćwiczenia mobilizujące. W pozycji siedzącej, z rozstawionymi stopami, należy się wyprostować w ten sposób, aby głowa była przedłużeniem linii kręgosłupa. Splecione dłonie wyciągnąć przed siebie. Następnie nie zmieniając pozycji, przenosić ręce w prawo i w lewo jak najdalej w tył. Ręce powinny być ustawione na wysokości barków.
Ćwiczenia rozciągające można wykonywać na macie – w pozycji leżącej, z wyprostowanymi nogami i rękoma wzdłuż tułowia, należy unieść nogi i objąć je kolanami przyciągając mocno do siebie, tak żeby pośladki oderwały się od podłogi. Następnie wytrzymać w takiej pozycji kilka sekund i wrócić do pozycji wyjściowej. Poprzez wykonywanie takich prostych ćwiczeń, wzmacniamy mięśnie i rozluźniamy napięcie nagromadzone w mięśniach.
Oprócz ruchu istotną kwestią jest także materac, na którym śpimy. Spędzamy na nim mniej więcej 1/3 swojego życia, dlatego warto zadbać o komfort i wygodę podczas snu. – Dobry materac powinien mieć kilka stref twardości (materace lateksowe Perfetto, Forte, Piano, Temida, Zeus). Wynika to z faktu, że różne części ciała z różną siłą naciskają na jego powierzchnię. Przykładowo, leżąc w pozycji na plecach, kość krzyżowa i miedniczna muszą zagłębić się na tyle mocno w głąb materaca, by część lędźwiowa również mogła uzyskać odpowiednie podparcie. Podobnie przy pozycji na boku – bark i biodra muszą zagłębić się, by talia miała kontakt z materacem, co zapewni odpowiednie odciążenie kręgosłupa – radzi Roland Brehmer – ortopeda z Fabryki Materacy Janpol. Regularne ćwiczenia i odpowiednie ułożenie podczas snu zniwelują ryzyko wystąpienia zjawiska hipokinezji.
Objawy
- ból gardła, trudności w połykaniu
- ból promieniujący w kierunku uszu
- zaczerwienienie gardła
- żółte naloty na migdałkach
- ból głowy, uczucie osłabienia, wyczerpania, gorączka
Przyczyny
Zakażenie bakteryjne. Szczególnie dokuczliwe (i częste) są ropne anginy wywołane przez paciorkowce Streptococcus pyogenes. U wielu osób żyją one na migdałkach, nie wywołując żadnych objawów, ale w przypadku osłabienia odporności (np. po gwałtownym oziębieniu czy przegrzaniu) ruszają do ataku.
Przebieg
Na początku pojawia się gorączka, zazwyczaj wysoka: powyżej 39 st. C. Węzły chłonne szyi są powiększone i bolesne, migdałki są czasem pokryte nalotem lub ropną wydzieliną. Mogą się pojawić wymioty i bóle brzucha. Leczona choroba trwa do 10 dni.
Ryzyko zachorowania
Dotyczy głównie dzieci, dorośli zapadają na anginę rzadko.
Powikłania
Niedoleczone zakażenie paciorkowcem może wywołać groźne choroby serca, stawów i nerek, a nawet sepsę.
Diagnostyka
Konieczna jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. W przypadku nawracających angin wykonuje się wymaz i posiew z gardła i migdałków, w celu dobrania optymalnego leczenia.
Leczenie
Konieczne jest przyjmowanie antybiotyku, który przepisze lekarz. Brak poprawy po 3-4 dobach antybiotykoterapii może świadczyć o konieczności zmiany leku.
Choroba rozpoznawana jest raz na 2 500 tysiąca urodzeń. Szacuje się, ze w Polsce z walczy z nią ok. 2000 pacjentów.
Występowanie mukowiscydozy związane jest z mutacją genu CTFR (ang. cystic fibrosis transmembrane conductance regulator). Jego uszkodzenie sprawia, że białko regulujące przepływ jonów chlorkowych przez komórki nabłonka jest nieprawidłowe. W efekcie śluz wytwarzany przez narządy chorego na mukowiscydozę jest bardziej lepki niż u zdrowej osoby. Medycyna do tej pory poznała ok. 1,5 tysiąca mutacji mogących wywoływać schorzenie. Mukowiscydoza jest chorobą dziedziczną.
Natężenie oraz skala zmian w organizmie ma ścisły związek z rodzajem i budową uszkodzonego genu. Zdarza się, że objawy są niejednoznaczne i mukowiscydoza często bywa mylona z astmą oskrzelową, celiakią lub przewlekłym zapaleniem oskrzeli. Jedną z najbardziej charakterystycznych cech schorzenia jest gęsty, odwodniony śluz, który zalega w oskrzelach i znacznie utrudnia oddychanie. Pierwsze objawy mukowiscydozy mogą pojawić się już u bardzo małych dzieci, jak i w okresie dojrzewania.
Objawy
Mukowiscydoza to choroba wieloukładową, jednak największe zmiany chorobowe, które z czasem rzutują na funkcjonowanie całego organizmu obejmują przede wszystkim układ oddechowy oraz pokarmowy. Dolegliwości w obrębie pierwszego z nich są najbardziej charakterystyczne, a ich występowanie znacznie przyspiesza postawienie prawidłowej diagnozy. Zalicza się do nich gęstą, śluzową wydzielinę. Jest ona na tyle ciężka, że chory ma problem z jej odkrztuszeniem w czasie kaszlu, a jej zaleganie sprzyja rozwojowi infekcji bakteryjnych oraz wirusowych. U dużej części chorych pojawiają się polipy nosa, ropne nieżyty nosa oraz przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa.
Jednym z bardziej typowych objawów mukowiscydozy jest kaszel. W pierwszej fazie choroby jest suchy i pojawia się bardzo sporadycznie. Z czasem staje się coraz bardziej uporczywy i męczący (zwłaszcza po przebudzeniu). Bardzo często towarzyszy mu wykrztuszanie gęstej ropnej wydzieliny (zakażenie i zalegająca wydzielina to najczęstsze przyczyny zgonów wśród chorujących na mukowiscydozę).
Zmiany chorobowe w obrębie układu pokarmowego widoczne są przede wszystkim u małych dzieci. Najczęściej charakteryzują się przedłużającą się żółtaczką oraz cuchnącymi, tłuszczowymi i obfitymi stolcami. Za większość tych objawów odpowiedzialna jest trzustka. Na skutek choroby wytwarzany przez trzustkę śluz jest zbyt gęsty przez co zatyka znajdujące się na jej powierzchni gruczoły i uniemożliwia wydzielanie enzymów trawiennych odpowiedzialnych za prawidłowy metabolizm i trawienie pokarmów. Zaburzenia te wpływają na pracę jelit oraz wywołują wzdęcia, biegunki i stolce tłuszczowe. Konsekwencjami zmian w układzie pokarmowym są: niedożywienie, nieprawidłowe trawienie oraz wchłanianie tłuszczów i białek.
Diagnoza
Pierwsze badania mogące potwierdzić lub wykluczyć mukowiscydozę wykonuje się już 2-3 dni po narodzinach dziecka. Na podstawie nie wielkiej ilości krwi pobranej z pięty noworodka określa się stężenie markera IRT. Jego podwyższony poziom może zwiastować mukowiscydozę. U starszych dzieci oraz dorosłych sięga się po tzw. test potowy. W próbce potu pobranej od pacjenta określa się wartość chlorów. Jeśli wynik przekroczy 60 mmol/l nie można wykluczyć choroby. Ostateczne potwierdzenie daje badanie kału, płuc (zarówno radiologiczne oraz czynnościowe) oraz badanie molekularne w kierunku wykrycia mutacji genu CFTR i pomiar przeznabłonkowej różnicy potencjałów w błonie śluzowej nosa.
Leczenie
Walka z mukowiscydozą odbywa się na wielu płaszczyznach, a szansę na złagodzenie i zahamowanie rozwoju choroby daje jedynie konsekwencja w stosowaniu się do zaleceń lekarzy. Badania powinny być powtarzane: u niemowlaków co 2-3 miesiące, u dzieci w wieku przedszkolnym co 3-4 miesiące, u młodzieży i dorosłych przerwa nie powinna być dłuższa niż 6-12 miesięcy.
Podstawowym elementem leczenia chorych na mukowiscydozę jest regularne usuwanie zalegającej w oskrzelach wydzieliny oraz fizykoterapia. Jej celem jest poprawa wydolności układu oddechowe i powinno być stosowane u wszystkich pacjentów, bez względu na to czy występują u nich, czy też nie zmiany w obrębie tego układu. Ważnym elementem walki z chorobą jest dieta wysokoenergetyczna.
Leczenie mukowiscydozy wymaga stałego przyjmowania leków. Chorym podaje się doustnie, zazwyczaj w czasie, suplementy zastępujące enzymy trzustkowe. Dzięki czemu wszystkie dostarczane organizmowi wartościowe składniki wchłaniają się prawidłowo.
Częste infekcje i znaczne osłabienie układu oddechowego wymaga przyjmowania antybiotyków (najczęściej podawane są dożylnie lub poprzez inhalacje). W przypadku ciężkich zakażeń ich przyjmowanie może przeciągnąć się do kilku tygodni lub miesięcy. U części pacjentów dochodzi do skurczu oskrzeli i konieczne jest zastosowanie leków rozkurczających.
Jeśli zmiany chorobowe są bardzo rozległe sięga się po leczenie operacyjne. Jednym z częściej wykonywanych zabiegów jest lobektomia płuc, czyli usunięcie zniszczonego schorzeniem fragmentu płuca. W sytuacji gdy zmiany są zbyt duże konieczny jest przeszczep.
Czego się wystrzegać? Listę grzechów głównych w leczeniu niepłodności zdradza prof. Romuald Dębski, ginekolog z Kliniki Położnictwa i Ginekologii CMKP w Warszawie. Co się na niej znalazło?
Uciekający czas – przed nim nie uciekną tak pacjenci, jak i leczący ich specjaliści. Wraz z jego upływem wcale nie stajemy się bardziej płodni, a przecież sama diagnoza i późniejsze leczenie też trwa. Przyjęcie błędnej ścieżki i bezrefleksyjne nią podążanie może kosztować parę utratę szansy na potomstwo.
Diagnostyka zamiast współżycia i metody wspomagania płodności z automatu – nie tędy droga
Ile wody musi upłynąć, zanim lekarz wyda tak znaczący dla zainteresowanych werdykt, czyli diagnozę wskazującą drogę leczenia? Sprytna odpowiedź brzmi – nie za dużo, ale nie za mało. Co oznacza? Trzeba pamiętać, że diagnoza niepłodności w pewien sposób stygmatyzuje, więc nie należy jej stawiać ot tak. Sięganie po wsparcie medycyny rozrodu niejako z automatu (in vitro, inseminacje domaciczne) nie jest najbardziej optymalnym rozwiązaniem.
Diagnostyka nie może zastąpić współżycia – przekonuje prof. Dębski. Wizyty w laboratoriach i gabinetach lekarskich zamiast odwiedzania sypialni – to przecież nie pierwsza recepta na potomstwo. Lekarz apeluje, aby, o ile to możliwe, dać parze szansę na zajście w ciążę. Niektórych trzeba po prostu tego nauczyć – dodaje. W większości umiemy się już zabezpieczać przed nieplanowaną ciążą, wiemy jak nie płodzić potomstwa. Czy wiemy też jak je płodzić? Niekoniecznie – twierdzi specjalista. Jak możemy sobie pomóc w wysiłkach reprodukcyjnych? – Doskonałym sposobem są np. naturalne sposoby regulacji płodności, szczególnie w połączeniu z klasyczną diagnostyką – mówi prof. Dębski.
Czas mija i mija, a leczenia brak, czyli utrata czasu reprodukcyjnego
Z jednej strony nie należy stawiać diagnozy i rozpoczynać leczenia za wcześnie, z automatu. Z drugiej jednak nie można pozwolić sobie na utratę czasu reprodukcyjnego – przestrzega prof. Dębski. A o tej możemy mówić w przypadku np. wielokrotnie wykonywanych wykresów BBT (wykresy temperatury ciała do określenia owulacji), całych zeszytów badań USG – zaznacza.
Prof. Dębski ponownie przestrzega także przed leczeniem z niepłodności kobiet bez badania ich partnerów, a także przed nieprawidłową interpretacją badania nasienia i bezkrytyczną akceptacją jego norm. Leczenie po omacku Wśród grzechów w leczeniu niepłodności znalazły się także m. in. niekonsekwentna, bezplanowa diagnostyka, rozpoczynanie leczenia na ślepo, bez wyjaśnienia przyczyn niepłodności czy nieprawidłowości w stosowaniu popularnych leków (np. stosowanie klomifenu na „poprawienie” owulacji bez ograniczeń i bez kontroli).
Ginekolog ostrzega także przed diagnostyką „na wyrost”, choćby orzekaniu o cyklach bezowulacyjnych czy zespole policystycznych jajników po pojedynczym badaniu USG.
Zdarza się, że do gabinetu ginekologicznego przychodzi młoda, regularnie miesiączkująca szczupła, wysoka blondynka i dowiaduje się, że nie ma wyjścia – będzie gruba, owłosiona i niepłodna, bo lekarz zrobił jej USG przezpochwowe, zobaczył w jajnikach pęcherzyki i na tej podstawie zdiagnozował zespół policystycznych jajników – mówi specjalista.
Do powikłań w leczeniu niepłodności, do których dochodzi w wyniku źle przeprowadzonej stymulacji, ginekolog zalicza m. in. ciąże wielopłodowe i zespół hiperstymulacji jajników.
Można będzie się również zaszczepić przeciwko WZW A i B
Do Państwa dyspozycji będą:
Zaliczany jest do hormonów sterydowych.
Za produkcję progesteronu odpowiedzialne są: ciałko żółte jajników oraz łożysko. Jego produkcja rozpoczyna się miedzy 14 a 18 tygodniem ciąży. W przypadku kobiet niespodziewających się dziecka ciałko żółte rozpoczyna produkcję progesteronu w drugiej fazie cyklu. Stężenie luteiny wzrasta od 5 do 55 mg na dobę w 20-22 dniu cyklu, następnie jego poziom obniża się. Za produkcję progesteronu odpowiada również kora nadnerczy oraz ośrodkowy układ nerwowy.
Progesteron, czy jest niezbędny?
Zapłodnienie polega na umieszczeniu zdrowego plemnika w komórce jajowej. Ten niezwykły proces nie doszedłby do skutku gdyby nie progesteron. Dzięki niemu możliwa jest tzw. implantacja, czy pierwszy etap zapłodnienia. Polega on na umieszczeniu zapłodnionego jajeczka w błonie śluzowej macicy. Progesteron jest niezbędny do prawidłowego rozwoju i utrzymania ciąży. U kobiet, które nie przygotowują się do roli mamy progesteron reguluje menstruacje.
Progesteron – dlaczego jest tak ważny dla kobiet w ciąży?
Luteina ma ogromny wpływ nie tylko na sam przebieg ciąży, odpowiada przede wszystkim za prawidłowy rozwój płodu. Do najważniejszych zadań progesteronu należy m.in:
- przygotowanie błony śluzowej macicy na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej
- hamowanie skurczy macicy oraz zapobieganie przedwczesnemu porodowi
- ułatwianie rozkładu białek (działa tak na pęcherzyk Graffa i tym samym ułatwia owulację)
- przygotowanie gruczołów do laktacji
- zatrzymanie wody w organizmie
- uczestniczenie w produkcji hormonów metabolicznych płodu
- obniżenie stężenia aminokwasów w surowicy krwi
- rozszerzanie żył
- odpowiada za powstawanie w czasie ciąży (oraz menopauzy) przebarwień na skórze
Właściwy poziom
Zmiana stężenia progesteronu we krwi najczęściej towarzyszy ciąży. Zdarza się również, że jego wzrost oznacza torbiele jajników, rzadziej jest pierwszym objawem raka jajników. Badając poziom luteiny należy pamiętać, że hormon jest również wytwarzany przez nadnercza, zwiększone wydzielanie hormonu może zwiastować zaburzenia w ich obrębie.
Prawidłowy poziom waha się między:
- po owulacji – 1-28ng/ml
- do 12 tygodnia ciąży – 9-47ng/ml
- od 12-28 tygodnia ciąży – 17-146ng/ml
- po 28 tygodniu ciąży – 55-200ng/ml
Zbyt niski poziom hormonu może zwiastować poronienie lub ciążę pozamaciczną. Jego spadek zazwyczaj wynika z nieprawidłowego funkcjonowania łożyska. W zaawansowanej ciąży spadek progesteronu może oznaczać zatrucie lub stan przedrzucawkowy. Niski poziom luteiny prowadzi do zaburzeń owulacji oraz utrudnia zajście w ciąże. Spadek progesteronu łączy się także z tzw. depresją poporodową, z którą zmaga się duża część kobiet po porodzie.
Objawy
- ostre bóle w podbrzuszu, uczucie gniecenia
- osłabienie, gorączka
- upławy jak przy zapaleniu pochwy
- krwawienia międzymiesiączkowe, obfite miesiączki
Przyczyny
Wywołują je drobnoustroje, przede wszystkim bakterie, ale również grzyby, wirusy i organizmy pasożytnicze. Przebieg Najczęstszą postacią zapalenia i jednym z najczęstszych schorzeń kobiecych jest zapalenie szyjki macicy, które może spowodować powstanie nadżerki. Pod tą nazwą należy rozumieć uszkodzenie nabłonka wielowarstwowego płaskiego pokrywającego tarczę szyjki macicy w postaci niegojącego się otarcia. Zapalenie macicy często przebiega bezobjawowo. Gdy infekcja obejmuje szyjkę macicy, podstawowym objawem są upławy. Przy zapaleniu obejmującym błonę śluzową, mięśniówkę czy przymacicza pojawiają się zaburzenia krwawienia miesiączkowego, które początkowo są skąpe, a potem stają się obfite, oraz objawy ogólne, jak ból podbrzusza, gorączka.
Powikłania
Nieleczona nadżerka po pewnym czasie może przekształcić się w nowotwór. Jeśli rozwinie się zapalenie macicy, a ropa nie ma swobodnego odpływu, pojawia się zagrożenie zakażeniem krwi (posocznica, sepsa).
Diagnostyka
Każda nadżerka wymaga diagnostyki cytologicznej w celu wykluczenia obecności komórek raka.
Leczenie
Polega na stosowaniu preparatów przeciwbakteryjnych i/lub przeciwgrzybiczych doustnie i miejscowo w postaci globulek, tabletek dopochwowych lub kremów. W przypadkach opornych na leczenie przeciwzapalne nadżerek stosuje się metody, które mają zlikwidować nabłonek gruczołowy (przyżeganie, krioterapia, elektrokoagulacja). Jeśli dojdzie do zapalenia macicy i nagromadzenia ropy w jej jamie, po leczeniu antybiotykowym wskazane jest wyłyżeczkowanie macicy, aby wykluczyć zmiany nowotworowe.
Profilaktyka
Dbałość o higienę, częste zmienianie tamponów.
